Stichting Inima

Door Betty Tichelaar

Franeker, 20 mei 2003

Lieve mensen,

Hier volgen een paar gedachten over Roemenië die bij mij opkwamen toen we de gezinnen daar bezochten. Ik wil het maar een beetje gezellig houden, want als je echt dieper over de armoede en verloedering na gaat denken, kom je er niet uit. Dit land heeft meerdere generaties nodig om uit het slop te komen. En wij allemaal als sponsors horen bij de pioniers die een steentje proberen bij te dragen. Vooral de jonge mensen die nu naar school gaan, hebben ons nodig, om later zelf weer mee te werken aan de opbouw van dit land.

Onze eerste dag in Baila-Lipova was goed; en het was mooi weer. We hebben een huisje gehuurd en ons caravannetje bleef op de parkeerplaats. Omdat er in het huisje geen kookgelegenheid was, maakten we onze koffie en broodmaaltijd in de caravan. Achteraf bleek dat we best stroom uit het huisje hadden kunnen krijgen. Gewoon een kabel door het wc-raampje (goed voor een volgende keer). De beheerder van de ABC-winkel en van de huisjes was heel trots op de inrichting met douche en wc; en ook wij voelden ons prettig in het huisje. En Baila-Lipova heeft ook een prachtig zwembad! Dat - zoals later bleek - de stroom en het water nog wel eens uitviel, was wel even wennen. Maar nu voelden wij aan den lijve wat Roemenen dagelijks meemaken.
Die middag zijn we bij Sir en Joke langsgeweest, wat een hartelijk weerzien werd.

Verder denkend over de reis: bij de douane ging alles vlot en na circa 20 minuten waren we er door - en was onze grootste zorg, de VW-bus leeg te moeten halen, voorbij. Waarom we ons daar altijd weer zorgen over maken, weet ik niet. Want we gaan al zo'n 30 jaar over de Hongaarse grens en de laatste jaren over de Roemeense en het is altijd goed gegaan. Wel heb ik tijdens het controleren positieve gedachten gedacht, zo van: heb vertrouwen en geef die man gewoon de kans om zijn werk te doen.

We vinden Roemenië steeds leuker worden. Het is een prachtig land met een natuurschoon zo mooi. We hoorden de kikkers en de koekoek alle dagen en hele mooie vogeltjes hebben we gezien. En heel veel vriendelijke mensen, maar ook bedelende kinderen. Zomer, herfst en winter moeten we nog ontdekken.
Dan over de indianen-verhalen over corruptie, schieten, koeien voor je auto zetten of kinderen een ongeluk laten krijgen, zodat jouw verzekering moet betalen. Ik zeg niet dat ze niet waar zijn, maar onze ervaring is anders. De campingbeheerder in Mako (Hongarije) - waar we meestal de laatste stop maken voor we over de Roemeense grens gaan - zei tegen ons: "Als je je houdt aan de verkeersregels en als je niet bij nacht in een park gaat lopen en je hebt ook nog kennis aan een Roemeense familie, gebeurt je echt niks." In Amsterdam loop je ook meer kans dat je auto gestolen wordt dan bij ons in Franeker. En ‘s nachts in het park lopen is ook bij ons niet echt vertrouwd. Zo heb je ook in Boekarest meer kans op narigheid dan in Lipova.

De 2e dag. ‘s Middags naar Eleonora gegaan. Ook dit was een weerzien alsof we niet waren weggeweest. Samen met haar en haar zoon Alex en een heel stel buurkinderen het busje leeggehaald en 2-hoog bij een buurvrouw opgeslagen. Ik had er zelf geen idee van wat er allemaal in een VW-busje gaat, tot je hem leeghaalt. De buurjongens een dikke Verkade-reep gegeven; en de volgende keer helpen ze graag weer.
Daarna de spullen voor Lelita weggebracht. Deze vrouw bleef vorig jaar alleen achter met 10 kinderen, toen ze haar man aan kanker moest missen. Het gezin deed heel prettig aan; ze komen er wel met de hulp uit Nederland. Je kon ook voelen dat er liefde en harmonie in dit gezin was. Ze waren heel blij met alles wat we hadden meegenomen. Onze dochter en schoonzoon sponsoren dit gezin; vandaar dat wij ernaartoe gingen. Een jochie van circa 6 jaar had al aan mijn man aangewezen dat hij dat driewieler fietsje wel erg mooi vond. De rest van de kinderen ontfermde zich over knuffels en lekkernijen. Het leek wel Sinterklaasavond
De moeder en de kinderen dragen flinterdunne hoofddoekjes, ten teken dat ze christenen zijn. Later herkenden wij de mensen met hoofddoekjes dus ook op straat (leuk). Maar het belangrijkste voor deze moeder was, dat haar kinderen naar school konden blijven gaan, zodat ze later iets kunnen bereiken in het leven en niet afzakken in de armoede en verpaupering. Echt een verstandige moeder (ze moet ook wel) met heel veel warmte voor haar gezin.

Het volgende gezin waar we - op verzoek van Eleonora - terechtkwamen, was het tegenovergestelde van het vorige gezin: de familie Resmires, bestaande uit vader, moeder en 7 kinderen. Ook deze vader en moeder houden van hun kinderen, absoluut! Maar wat we daar aantroffen, was zo triest en troosteloos, dat ik er moeite mee heb om het op te schrijven.
Ze wonen op een kale moddervloer. Ook hadden ze geen buitendeur. Waarschijnlijk zijn de vloer en de deur de kachel ingegaan. Maar ook de uitgebluste blik van deze betrekkelijk jonge ouders blijft me bij. De moeder vertelde dat ze met de pasen aardappelsoep hadden gehad - en dus geen eitje. De volgende dag hebben we samen met Eleonora een voedselpakket samengesteld - en wat vul je dan een paar grote tassen voor 30 euro! Als ik dat vergelijk met wat er hier in mijn boodschappenkarretje ligt voor 30 euro..... Toen we het pakket gingen brengen, waren vader en moeder niet thuis, maar binnen de kortste keren stonden alle kinderen plus een paar buurkinderen om ons heen en hielpen met het sjouwen van de boodschappen. Vooral de tray met eieren werd midden op de tafel gezet en ze gingen er in een kringtje omheen zitten te glunderen. Je zag dat ze bijna niet konden wachten tot de avond. Ik werd er zelf ook blij van.....
En toen riep mijn man: "De bus zit vast in de blubber!" ‘Roemeens op reis' erbij en woorden gezocht als: Help! Buurman? Tractor? Terwijl ik daarmee bezig was, kwam een oudere man met een schep op z'n schouder langs en zei iets met ‘tractor'. Ik dacht: dit gaat goed! En ja hoor, even later was daar de buurman met tractor en konden wij weer verder. Overigens toonde deze knul meteen al initiatief. Hij kwam als eerste naar ons toe. Later hielp hij met iets voor de wielen leggen. En je had hem moeten zien rennen naar de buurman met tractor! Als hij zo doorgaat, groeit daar wel wat uit.
In het dorpje kwamen we nog een herder tegen met heel veel koeien.

De volgende dag naar Maria en haar moeder Constanza. Wij sponsoren Maria, zodat haar grootste wens om voor de klas te staan, in vervulling kan gaan. We hebben erg leuk met elkaar van gedachten gewisseld in het Engels. Maria stond er zelf verbaasd van dat het zo goed ging en dat ze zoveel kon zeggen. Op school is wel de theorie, maar nu was het praktijk. We hebben afgesproken dat ze mij over haar dagelijkse dingen eens een briefje zou schrijven.
Maria woont veel bij haar oma, omdat haar moeder psychisch nogal veel problemen heeft, maar het met medicijnen kan redden. Mijn indruk van Maria is: een lieve meid die het wel gaat redden. Ze is in ieder geval heel serieus bezig.

Op de laatste dag naar Timisoara gereden, waar die Hongaarse dominee de opstand begon. De stad zag er fris uit in vergelijking met Arad bijvoorbeeld. Onderweg zagen we veel geamputeerde bomen. Waarschijnlijk stiekem afgezaagd voor de kachel of wat dan ook.
Ik realisser me nu weer eens terdege hoe goed wij het hebben in Nederland. Verder zagen we de mensen de onderkant van de bomen witkalken. Dat wordt gedaan omdat het weer voorjaar is. Ook zijn we een paar keer uit eten geweest. Dat was heel goed. Zelfs Wiener schnitzel stond op het menu. Maar vraag niet om een glas wijn, want ze ontkurken gelijk een hele fles! Na twee glazen dacht ik: wat nu? Voorzichtig aan de ober gevraagd of ik de rest mee naar huis kon nemen. En dat bleek geen enkel probleem. Ook Eleonora bevestigde dit. Aan de ene kant vond ik het wel genant, maar de Friese zuinigheid overwon uiteindelijk.

Met een lieve groet van Betty uit Franeker.